روش و شیوه‌ی تحقیق راویان و اخباریان از عصر روایی تا عصر کتابت(قرن‌های اول تا سوم هجری قمری)

اصول و روش تحقیق در هر عصری متأثر از اوضاع فرهنگی و اجتماعی همان عصر است.راویان و اخباریان مسلمان نخستین نیز در گردآوری روایات و تألیف آثار خود، ضمن تأثیرپذیری از فرهنگ عصر، شیوه‌ها و روش‌های تحقیقی مختلفی را به کار گرفتند.این شیوه‌ها و روش‌ها برخاسته از فضای فرهنگی و اجتماعی عصر و بیشتر مبتنی بر بیان شفاهی- روایی بود.اما با گذشت زمان، نقل شفاهی- روایی محض، اهمیت خود را از دست داد.بنابراین آن روش و شیوه‌ی تحقیق دچار تغییر و حتی تحول شد.در این مقاله می‌کوشیم تا چگونگی آغاز و روند شیوه‌ها و روش‌های تحقیق را، به اختصار، با تأکید بر شیوه‌ی کار راویان و اخباریان مشهور قرون اول تا سوم هـ.ق به بحث گذارده و پاسخی بر این پرسش‌ها بیابیم که آیا آن‌ها به چارچوب یا قالبی در جمع‌آوری اخبار و روایات تاریخی دست یافتند؛ یا هر کس بر اساس توانایی و استعداد خود راهی را برگزید و همچنین چرا و چگونه آن دوره، به عصر کتابت تحول یافت؟